W związku z bardzo dużym zainteresowaniem kandydatów na studia informacją dotyczącą kształcenia w zakresie humanistyki w PWSZ w Krośnie, poszerzamy tę informację, zamieszczając tekst opracowany przez dr Bartosza Gołąbka, dyrektora Instytutu Humanistycznego.
Humanistyka w PWSZ w Krośnie - wiedza i wartości
Swoista publiczna deprecjacja, być może czasem nazbyt szeroko pojmowanej "humanistyki" jest w dużej mierze wynikiem dążenia światowych społeczeństw do maksymalizacji zysku. Istotą takiego myślenia jest poszukiwanie najbardziej użytecznych i praktycznych rozwiązań edukacyjnych, które pozwolą przemnażać ten profit czy to w formie wynalazków, czy to w formie korzystnej absorpcji absolwentów studiów przez żądny zysku rynek pracy. W takim ujęciu szczególnie ostre i niebezpieczne bywa ryzyko pominięcia kwestii wartości i etyki, w obliczu nierozpoznanych jeszcze zagrożeń, które przynoszą ze sobą kolejne technologiczne i społeczne innowacje. Kwestia dochodu, któremu może towarzyszyć niekontrolowany wyzysk nie ma ideologicznych afiliacji bez względu na polityczny ustrój, a myślące samodzielnie i krytycznie jednostki zawsze będą stanowić dlań oczywiste zagrożenie.
W pędzie współczesnego świata do gospodarczego rozwoju i szybkiego zarobku, humanista błędnie i zarazem niesprawiedliwie postrzegany jest często jako osoba nie potrafiąca liczyć, pozbawiona technicznej wyobraźni i przestrzennej intuicji, słabo orientująca się w nowinkach technologicznych, a przy tym często pogrążona w nużącej, zbędnej dla wielu w tym intensywnym świecie, lekturze. Wartość takiego człowieka mierzona jest jego przydatnością do generowania zysku. To fałszywe i krzywdzące opinie. Sukces społeczny i ekonomiczny kojarzony jest z biznesem, z nowymi technologiami, światem zaawansowanej informatyki i precyzyjnych mikroskopów, skomplikowanych obliczeń, które natychmiast zmieniają otaczający nas świat. Gdzie w tym wszystkim jest człowiek i czy aby świat w każdym punkcie rzeczywiście zmienia się na lepsze?
Co oznacza zatem dzisiaj bycie humanistą?
Bycie humanistą oznacza przede wszystkim przejawianie w swej codziennej działalności zdrowego krytycyzmu i samodzielnego myślenia, i to bez względu na swoje zawodowe wykształcenie i środowisko pochodzenia. Humanista stawia pytania, zastaną rzeczywistość poddaje w wątpliwość, poszukuje odpowiedzi. Humanista to człowiek, który na podstawie indywidualnie wyznawanych etycznych i ideowych wartości czy to konserwatywnych czy to liberalnych, a przede wszystkim najlepiej pojmowanej wiedzy, polemicznie i twórczo potrafi odnosić się do otaczającej go rzeczywistości, to wreszcie człowiek, który trwale pozostaje w intelektualnej gotowości do oceny wpisanych w istotę człowieczeństwa i przyrody konfliktów wartości; zła i dobra, obłudy i szczerości, kłamstwa i prawdy, nienawiści i tolerancji, podejrzliwości i zaufania, brzydoty i piękna, wojny i pokoju, wiary i zwątpienia, mądrości i głupoty.
Czym jest zatem kształcenie humanistyczne? Literalnie jest to dziś wzmacnianie i pogłębianie poprzez dostępną nam wiedzę postaw, o których mowa powyżej. Kształcenie humanistyczne to przede wszystkim dyscypliny akademickie, których nadrzędnym celem jest wszechstronne badanie oraz dokumentowanie działalności człowieka. W badaniach tych wykorzystywane są filozofia, literatura, religia, sztuka, muzyka, historia i języki, a także nauki społeczne, prawo i politologia. Humanistyka jest rdzeniem Sztuk Wyzwolonych, mających zastosowanie praktyczne − w dawnych czasach za takowe, obok arytmetyki i geometrii uważano gramatykę, retorykę i dialektykę - wszystko to, co dziś niezbędne jest do niezakłóconej i skutecznej komunikacji między ludźmi i między kulturami.
Dzisiejsza humanistyka powinna więc starać się łączyć ideę trwałych, ponadczasowych wartości z dążeniem do ekonomicznej dywidendy. Współcześni humaniści nie mogą wchodzić w bezsensowny spór z otaczającą rzeczywistością, ale powinni, korzystając ze swych kompetencji i wrażliwości, wzbogacać ją i korygować, a także optymalnie wpływać na jej kształtowanie. Humanistyczna postawa polega dziś na harmonizowaniu wiedzy i wartości z kategoriami ekonomicznego i cywilizacyjnego zysku.
Jak krośnieńska humanistyka odpowiada na te wielowymiarowe, skomplikowane wyzwania? W PWSZ w Krośnie poprzez działalność popularyzatorską oraz elastyczne konstruowanie nowoczesnych programów studiów staramy się dynamicznie dopasowywać do warunków zmieniającego się otoczenia, a także na ile to możliwe wpływać na nie.
Dla studentów wszystkich kierunków i specjalności prowadzimy zajęcia z elementów kultury współczesnej, których słuchacze rozwijają swe kompetencje i intuicje humanistyczne bez względu na studiowany kierunek studiów, osobiste zainteresowania czy zdolności.
Abyśmy mogli rozwijać i umiejętnie, zgodnie z najnowszymi technologicznymi trendami promować i archiwizować kulturę słowa ojczystego oferujemy polonistyczne studia z nowoczesnym profilem humanistyki cyfrowej.
W celu komfortowego funkcjonowania w globalnym świecie, zdominowanym przez nowożytny język ogólnoludzkiej komunikacji proponujemy studia w zakresie filologii angielskiej.
Dla lepszego zrozumienia i poznania najbliższych sąsiadów naszej ojczyzny oferujemy pogłębione studia filologiczne w zakresie języka niemieckiego oraz rosyjskiego z elementami kulturoznawstwa.
Dwujęzykowe studia dla tłumaczy przybliżają natomiast studentów i absolwentów do podjęcia trudnej, ale niezwykle ważnej pracy tłumacza, dysponenta fachowej wiedzy o dwóch językach i kulturze.
Międzynarodowa komunikacja językowa jest zaś unikatowym kierunkiem, którego główną ideą jest przygotowanie absolwentów do świadomej, opartej o dobrze wykształcone kompetencje międzykulturowe pracy w międzynarodowym środowisku różnych branż.
Dla wszystkich myślących z troską o starszych i najmłodszych pokoleniach proponujemy także od lat cieszące się niesłabnącą popularnością znakomite studia pedagogiczne.
Dobro i jakość współczesnej humanistyki nie jest zależne wyłącznie od poziomu jej finansowania, ale w dużej mierze od poziomu twórczej i intelektualnej swobody w społeczeństwie, a także przywiązaniu do określonych wartości.
Edukacja humanistyczna w PWSZ w Krośnie w praktyce oparta jest niezmiennie o wiedzę i idee - przywiązania do wolności, tolerancji, szacunku do drugiego człowieka i innych kultur, wiary w pokojowe współistnienie narodów, wrażliwości na społeczną krzywdę.
dr Bartosz Gołąbek
Dyrektor Instytutu Humanistycznego w PWSZ im. Stanisława Pigonia w Krośnie
Autor (w środku) w gabinecie dyrektora Instytutu Humanistycznego z delegacją z Kazachstanu podczas Międzynarodowego Festiwalu Młodzieży 19 maja 2017 roku