start

Szlak pamięci Krosno – Frontstalag Szebnie – Cmentarz wojenny nr 62 Banica

7 listopada 2017 roku studenci dwujęzykowych studiów dla tłumaczy z naszej uczelni oraz licealiści z partnerskiego II Liceum Ogólnokształcącego w Krośnie spędzili na specjalnym wyjeździe edukacyjnym poświęconym upamiętnieniu ofiar zbrodni nazistowskich, a także poległym podczas I wojny światowej.   W tym szczególnym dniu towarzyszyła nam również grupa rosyjskich studentów i wykładowców z naszej zaprzyjaźnionej uczelni,  Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Jekaterynburgu, która realizuje we współpracy z nami specjalny program poświęcony komunikacji międzykulturowej.

Pierwszym przystankiem na tym szlaku pamięci było miejsce upamiętniające ofiary okupacji niemieckiej – wyniszczonych i zamordowanych w nazistowskim Frontstalagu, później obozie pracy przymusowej (Zwangsarbeitslager) w podjasielskich Szebniach. Tragedię pomordowanych i zmarłych w nieludzkich warunkach upamiętnia między innymi cmentarz żołnierzy radzieckich w tzw. Dołach Bierowskich. W latach 1941 – 1942 zginęło tam około trzech tysięcy czerwonoarmistów, a później kolejne setki Polaków, Żydów, Romów i przedstawicieli innych narodowości. Ofiary zostały pochowane w mogiłach zbiorowych, a w nielicznych przypadkach również w oznaczonych grobach. Międzynarodowa grupa młodzieży oddając się chwili zadumy zapaliła pod pomnikiem znicze i złożyła symboliczny wieniec z biało-czerwoną szarfą od społeczności akademickiej PWSZ w Krośnie. Uczestnicy wyjazdu dowiedzieli się także, że ofiarom obozu jenieckiego w Szebniach poświęciła swój wiersz zatytułowany „Obóz głodowy pod Jasłem”  noblistka Wisława Szymborska.

Kolejnym etapem wyprawy  był zabytkowy Cmentarz wojenny nr 62 w Banicy w gminie Sękowa, gdzie jak co roku jesienią, młodzież przeprowadziła prace porządkowe i pielęgnacyjne. Tym razem działania te miały wymiar szczególny, albowiem zainstalowano na nekropolii przygotowaną przez PWSZ w Krośnie, w porozumieniu z Urzędem Gminy Sękowa, specjalną tablicę informacyjną. Widnieje na niej notatka o pogrzebanych na cmentarzu poległych żołnierzach, ofiarach I wojny światowej z 1915 roku,  a także informacja na temat pieczy jaką studenci PWSZ w Krośnie otaczają to szczególne miejsce. 

Cmentarze z okresu I wojny światowej przynoszą szczególną lekcję historii – pochowani są tu bowiem przedstawiciele niemal wszystkich europejskich narodowości (Austriacy, Niemcy, Serbowie, Chorwaci, Słoweńcy, Bułgarzy, Rosjanie, Kozacy, Łemkowie) ale także Polacy, którzy wówczas w zniewolonej jeszcze przecież Polsce, niejednokrotnie zmuszeni byli walczyć ze sobą po przeciwnych stronach, służąc w regimentach okupantów.  

Dzięki obecności księdza Piotra Pernala, opiekuna grupy licealnej, hołd poległym można było oddać także we wspólnej modlitewnej zadumie. Ten przepełniony refleksją wyjazd został zwieńczony wspólnym obiadem w  gościnnej Gospodzie Magurskiej i spotkaniem z Wójtem Gminy Sękowa  panią Małgorzatą Małuch. Pani Wójt  w imieniu całej Gminy Sękowa serdecznie podziękowała studentom, uczniom i wykładowcom  z Krosna za wieloletnie starania o podniesienie z ruiny banickiego cmentarza, z wielkim uznaniem dostrzegając w tym roku obecność młodzieży i wykładowców z Rosji.

Podczas wyjazdu swą wiedzą dzielili się ze studentami i uczniami wykładowcy z Zakładu Komunikacji Międzykulturowej dr Leszek Habrat, dr Krystyna Szayna-Dec oraz dyrektor Instytutu Humanistycznego dr Bartosz Gołąbek. Obecność grupy rosyjskiej wspierali państwo doktorzy  Joanna Rybarczyk-Dyjewska i Adam Nowakowski.

Ta wyjątkowa wyprawa, tuż przed Świętem Niepodległości 11 listopada, pozwoliła zrozumieć jej uczestnikom, iż współczesną miarą polskiej wolności jest także szacunek oddawany bezimiennym ofiarom wojennego kataklizmu innych niż polska narodowości, które to zrządzeniem fatalnego losu swe miejsce wiecznego spoczynku odnaleźli w obcej ziemi.

Bartosz Gołąbek

fot.  Arina Nosowa (Rosja)